Άγνωστης προέλευσης ποικιλία, καλλιεργείται εδώ και πολλά χρόνια στο νομό Χανίων, όπου μέχρι πρόσφατα αποτελούσε την κύρια ποικιλία οινοποιίας (15.000 στρ. περίπου, 80–85% των αμπελώνων). Χαρακτηρίζεται από έντονο πολυμορφισμό των χαρακτήρων της σταφυλής, στον οποίο οφείλει και το κύριο συνώνυμό της (Λοΐσσιμα, εξαιτίας της ανομοιομορφίας των χρώματος των ραγών). Ως συνώνυμα αναφέρονται τα Μαυρορρωμαίικο και Λοΐσσιμα (η ονομασία αυτή καθώς και η ονομασία Λογάδο αναφέρονται αδιακρίτως στην Κρήτη τόσο για τους πολυποικιλιακούς αμπελώνες όσο και τις μεμονωμένες ποικιλίες).

Παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα στους αμπελογραφικούς χαρακτήρες της νεαρής βλάστησης, του φύλλου, της σταφυλής και της ράγας με την ποικιλία Τσαρδάνα, με την οποία συχνά αναφέρονται ως συνώνυμα.

Η ποικιλία Τσαρδάνα καλλιεργείται μόνο στους νομούς Ρεθύμνου και Χανίων, στις ίδιες αμπελουργικές περιοχές που καλλιεργείται και το Ρωμαίικο. Τα πρώτα αποτελέσματα ερευνητικής εργασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη στο Εργαστήριο Αμπελολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με τη χρήση μοριακών μεθόδων, δείχνουν υψηλό βαθμό γενετικής ομοιότητας μεταξύ των δύο ποικιλιών, που επιτρέπει τη διατύπωση της υπόθεσης ότι διαφοροποιήθηκαν μέσω του φαινομένου της μετάλλαξης. Η καλλιέργειά της επιτρέπεται στους νομούς Χανίων και Ρεθύμνης.

Πηγή:https:http://www.keosoe.gr