. Η Πελοπόννησος, που αποτελεί το νοτιότερο κομμάτι της Βαλκανικής χερσονήσου, είναι μία ορεινή περιοχή, που χωρίζεται σε δύο κύριους αμπελουργικούς τομείς, από τις οροσειρές που τη διασχίζουν. Τον έναν αποτελούν η κεντρική και ανατολική πλευρά, με βασικές περιοχές τη Νεμέα και τη Μαντίνεια και τον άλλον η δυτική περιοχή. Αυτή ξεκινά από βορρά και τις πλαγιές του Παναχαϊκού όρους (Αίγιο και Πάτρα) και συνεχίζει σε όλο το μήκος των ακτών του Ιονίου πελάγους (Κεφαλλονιά), μέχρι τη Μεσσηνία και με κυριότερους αμπελώνες αυτούς της Αχαΐας στο Βορρά και της Ηλείας και Μεσσηνίας στο Νότο. Οι αμπελώνες Πελοποννήσου και νησιών Ιονίου πελάγους αποτελούν μια περιοχή με ήπιο μεσογειακό κλίμα, λόγω της ευνοϊκής επίδρασης της θαλάσσιας μάζας του Κορινθιακού κόλπου (παραθαλάσσια αμπελοτόπια), αλλά και της προστασίας και των δροσερών ανέμων που παρέχουν οι οροσειρές της Στερεάς Ελλάδας και της κεντρικής Πελοποννήσου. Παράγοντες όπως το υψόμετρο, οι πλαγιές, ο προσανατολισμός, η παρουσία ή η απουσία της θάλασσας, δημιουργούν πολλά διαφορετικά μεσοκλίματα. Οι αμπελώνες Πελοποννήσου και νησιών Ιονίου πελάγους συγκεντρώνονται κατά κύριο λόγο στις ημιορεινές και στις ορεινές περιοχές, άλλοτε σε έντονο ανάγλυφο και άλλοτε σε υψίπεδα και κοιλάδες, μεταξύ των ορεινών σχηματισμών (ορεινά και ημιορεινά αμπελοτόπια).

Κορινθία

Ίσως η Κορινθία να είναι η μόνη οινοπαραγωγός περιοχή της Ελλάδος που χαρακτηρίζεται από τόση ανομοιογένεια στην ποιότητα των παραγόμενων οίνων. Από τη μία υπάρχει η παραγωγή πολύ υψηλής ποιότητας ερυθρού κρασιού ΠΟΠ από την Νεμέα και από την άλλη η μαζική παραγωγή φθηνού κρασιού, κυρίως από την ποικιλία Ροδίτη. Η Νεμέα αποτελεί μαζί με τη Νάουσα, τις δύο σημαντικότερες Ονομασίες Προέλευσης ερυθρού κρασιού στην Ελλάδα, τόσο από πλευρά ποιότητας, ποσότητας και αριθμό παραγωγών όσο και από πλευράς αναγνωρισιμότητας.

Ο αμπελώνας στη Νεμέα είναι η μεγαλύτερη σε έκταση ζώνη οίνων ΠΟΠ της Ελλάδας και καλύπτει συνολικά 30.000 στρέμματα, φυτεμένα με την εκλεκτότερη ερυθρή ποικιλία της νότιας Ελλάδας, το Αγιωργίτικο. Η αμπελοκαλλιέργεια κατανέμεται σε τρεις υψομετρικές ζώνες, την πεδινή, γύρω από τις πόλεις της Νεμέας και της Αρχαίας Νεμέας (υψόμετρο 260-350μ.), την ημιορεινή (υψόμετρο 350-600μ.), στις δυτικές-νοτιοδυτικές πλαγιές των λόφων που περιβάλλουν τον κάμπο της Νεμέας και την ορεινή, που περιλαμβάνει τις κοιλάδες και τα υψίπεδα στους πρόποδες του όρους Κυλλήνη (υψόμετρο 600-800μ.). Ο αμπελώνας στη Νεμέα είναι διαμορφωμένος σε αμφίπλευρο γραμμικό σχήμα, με μέτρια πυκνή φύτευση (400-500 φυτά ανά στρέμμα). Στα χαμηλότερα υψόμετρα απαντούν κυρίως αλλουβιακές αποθέσεις του ποταμού Ασωπού, πιο λεπτόκοκκες στο κέντρο του κάμπου, όπου τα εδάφη είναι βαθιά και γόνιμα και περισσότερο χονδρόκοκκες στις παρυφές των ορεινών σχηματισμών, όπου κυριαρχούν τα χαλικώδη εδάφη, με χαμηλή γονιμότητα και υδατοχωρητικότητα. Στην ημιορεινή περιοχή, σε εδάφη ρηχά ασβεστολιθικά, το Αγιωργίτικο ωριμάζει πρώιμα, επωφελούμενο και από τις ηπιότερες κλιματικές συνθήκες (ορεινά και ημιορεινά αμπελοτόπια), ενώ στην ορεινή και ψυχρότερη ζώνη ωριμάζει πιο όψιμα (μέσα στον Οκτώβριο), ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες κάθε εσοδείας.

Αργολίδα

Η Αργολίδα που εκτείνεται νότια της Κορίνθου, αποτελεί ουσιαστικά προέκταση της, με ομοιότητες τόσο στο κλίμα όσο και στη μορφολογία των αμπελώνων. Η Αργολίδα κατέχει το 7% της συνολικής έκτασης της ζώνης ΠΟΠ Νεμέα, μίας εκ των δύω σπουδαιότερων Ονομασιών Προέλευσης για ερυθρά κρασιά. Όλες οι σημαντικές ποικιλίες σταφυλιών που συναντάμε στην Κορινθία καλλιεργούνται και στην Αργολίδα.

Αρκαδία

Η Αρκαδία βρίσκεται στην καρδιά της Πελοποννήσου περιστοιχιζόμενη από ψηλά βουνά, που επηρεάζουν το κλίμα της περιοχής και το διαφοροποιούν από τα υπόλοιπα της Πελοποννήσου. Οι θερμοκρασίες είναι και τα ποσοστά υγρασίας είναι χαμηλότερα, ενώ οι βροχοπτώσεις κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα. Το καλοκαίρι και ο χειμώνας είναι σχετικά ήπια. Λόγω του ψυχρού κλίματος ο τρύγος είναι από τους πιο όψιμους στην Πελοπόννησο και ανάλογα με την χρονιά μπορεί να παραταθεί μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου. Το έδαφος είναι αργιλοπετρώδες και φτωχό. Η Μαντίνεια λόγω του ξηρού κλίματος της, είναι μια από τις πρώτες περιοχές όπου εφαρμόστηκε η βιολογική καλλιέργεια. Η μόνη ζώνη ΠΟΠ που διαθέτει είναι η Μαντίνεια.

Ο αμπελώνας στη Μαντίνεια βρίσκεται σε ένα οροπέδιο (ορεινά και ημιορεινά αμπελοτόπια), με υψόμετρο 650μ. στο κέντρο της Πελοποννήσου, όπου η έρυθρωπή ποικιλία Μοσχοφίλερο ωριμάζει πολύ όψιμα, συνήθως στα μέσα του Οκτωβρίου, δίνοντας χαμηλόβαθμα, λευκά (blanc-de-gris) κρασιά, με έντονο αρωματικό χαρακτήρα. Οι παλαιοί αμπελώνες (γηραιότεροι των 40-50 ετών) είναι διαμορφωμένοι σε κύπελλα, ξηρικοί και πυκνοφυτεμένοι, αλλά τα νέα αμπέλια είναι γραμμικά, στην πλειονότητά τους με διπλό κορδόνι και πυκνότητα φύτευσης από 300 έως 450 φυτά ανά στρέμμα. Τα αμπέλια καλύπτουν περίπου 10.000 στρέμματα, κατά κύριο λόγο σε επίπεδα αμμοαργιλώδη εδάφη, με μικρούς λόφους και κλίσεις. Ο αμπελώνας στη Μαντίνεια αποτελεί μια από τις ψυχρότερες αμπελουργικές ζώνες της Ελλάδας, όπου οι συχνά αντίξοες καιρικές συνθήκες του φθινοπώρου (παρατεταμένες βροχοπτώσεις) μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα της εσοδείας (ηπειρωτικά αμπελοτόπια).

Λακωνία

Αν και στην εποχή του Μεσαίωνα, η Λακωνία υπήρξε μια από τις σπουδαιότερες αμπελουργικές περιοχές της Ελλάδος, δεν είχε κατάφερε μέχρι πριν λίγα χρόνια, να αναπτυχθεί στο σημείο που το κατάφεραν οι υπόλοιπες περιοχές της Πελοποννήσου. Η Μονεμβασιά, το μεσαιωνικό λιμάνι της Λακωνίας, αποτελούσε για πολλούς αιώνες τον τόπο προέλευσης του διάσημου κρασιού Μαλβαζία, το ύφος του οποίου, καθώς και οι ποικιλίες από τις οποίες προερχόταν παραμένουν μέχρι σήμερα ασαφή. Τώρα ο αριθμός των ποικιλιών που καλλιεργούνται στην περιοχή είναι εντυπωσιακά μεγάλος με τους παραγωγούς να καταβάλουν σημαντικές προσπάθειες για την ανάδειξη του δυναμικού της περιοχής. Απόδειξη αυτού η ανάδειξη της τοπικής Κυδωνίτσας, μίας σχετικά άγνωστης λευκής ποικιλίας.

Η δημιουργία της ζώνης ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia για γλυκά κρασιά το 2010 στην Λακωνία, αποτελεί μία επίσης θετική ένδειξη των εξελίξεων στα οινολογικά δρώμενα της περιοχής και κατ’ επέκταση της Ελλάδος. Στο λευκό αυτό γλυκό κρασί κυριαρχεί η ποικιλία Μονεμβασιά με το υπόλοιπο να συμπληρώνεται από Ασύρτικο, Ασπρούδες και Κυδωνίτσα.

Αχαΐα

Η Αχαΐα είναι μια από τις μεγαλύτερες αμπελουργικές ζώνες της Ελλάδας από πλευράς όγκου παραγωγής. Ο αμπελώνας στην Αχαΐα περιλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλα, τα αμπέλια των πλαγιών Αιγιαλείας. Πρόκειται για μερικά από τα ωραιότερα αμπέλια της Ελλάδας, τα οποία εκτείνονται σε ήπιες βορινές πλαγιές και δέχονται τους δροσερούς θαλασσινούς ανέμους του Κορινθιακού κόλπου (παραθαλάσσια αμπελοτόπια), που τα προστατεύουν από τις καλοκαιρινές ζέστες. Οι αμπελώνες των πλαγιών Αιγιαλείας βρίσκονται σε υψόμετρα από 250 έως και 850μ. (ορεινά και ημιορεινά αμπελοτόπια), ενώ τα εδάφη ποικίλλουν, από λευκά ασβεστολιθικά, μέχρι γόνιμα αμμοπηλώδη, αλλά με καλή στράγγιση. Το ήπιο κλίμα, το οποίο οφείλεται και στην ύπαρξη πληθώρας χαραδρών, με πλούσια φυσική βλάστηση και μικρά ποτάμια που εκβάλλουν στη θάλασσα, συντελεί στην ήπια ωρίμαση της ερυθρωπής ποικιλίας Ροδίτης, δίνοντας τα πλέον αρωματικά λευκά κρασιά αυτής της ποικιλίας. Στα δυτικά, σε παρόμοιες κλιματικές συνθήκες, αλλά σε μικρότερο υψόμετρο (450-500μ.), βρίσκονται και οι αμπελώνες της Πάτρας, όπου ο Ροδίτης ωριμάζει πιο πρώιμα και δίνει κρασιά με πλουσιότερο όγκο.

Στα μικρότερα υψόμετρα της περιοχής της Πάτρας ευδοκιμεί η ερυθρή ποικιλία Μαυροδάφνη, που δίνει το γνωστό οίνο λικέρ (ενισχυμένο), ενώ στις παράκτιες πεδινές περιοχές της Πάτρας και του Ρίου κυριαρχεί η καλλιέργεια του Μοσχάτου Άσπρου.

Ηλεία και Μεσσηνία

Το κοινό αμπελουργικό χαρακτηριστικό των γειτονικών περιοχών του αμπελώνα Ηλείας και Μεσσηνίας είναι η ευρεία καλλιέργεια ξένων ποικιλιών αμπέλου. Στην Ηλεία οι αμπελώνες συγκεντρώνονται σε πεδινά εδάφη, νοτιοανατολικά των ορεινών όγκων, σε εύφορο έδαφος, με μεγάλα υδατικά αποθέματα, από τα νερά των ποταμών Αλφειού και Πηνειού. Στη Μεσσηνία, οι αμπελώνες βρίσκονται σε υψίπεδα, εκτεθειμένα στην ευνοϊκή επίδραση του Ιονίου πελάγους (παραθαλάσσια αμπελοτόπια), σε εδάφη ασβεστολιθικά, με μικρότερα υδατικά αποθέματα και πιο αξιόλογη αμπελουργικά την περιοχή της Τριφυλλίας. Σε ολόκληρη τη δυτική πλευρά της Πελοποννήσου μια πλειάδα διεθνών ποικιλιών καλλιεργούνται με επιτυχία, εδώ και αρκετές δεκαετίες, με σπουδαιότερες τις Cabernet Sauvignon, Grenache Rouge και Refosco. Καλλιεργούνται όμως και οι γηγενείς ποικιλίες Ροδίτης, Μαυροδάφνη, Φωκιανό και Αυγουστιάτης.

Πηγή: https://winesofgreece.org