Σκοπός των πιεστηρίων είναι να πάρουμε με πίεση και το υπόλοιπο γλεύκος που έχει μείνει στα στέμφυλα μετά το πέρασμα τους από το στραγγιστήρι. Πιεστήρια υπάρχουν πολλών τύπων ανάλογα με τις απαιτήσεις της οινοποίησης όμως γενικά τα χωρίζουμε σε 2 μεγάλες κατηγορίες, σε αυτά της ασυνεχούς και της συνεχούς λειτουργίας.

ΠΙΕΣΤΗΡΙΑ ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Μηχανικό Πιεστήριο

Αποτελείται από ένα δοχείο με κάθετους ξύλινους πήχεις που συγκροτούνται με μεταλλικά στεφάνια όπως αυτά που συγκρατούν τις δούγιες στα ξύλινα βαρέλια.

Η κάτω επιφάνεια από τσιμέντο, ξύλο, ή μέταλλο είναι σταθερή ενώ στον άξονα του δοχείου περιστρέφεται ένας κοχλίας. Στο επάνω μέρος του κοχλία κινείται ένα περικόχλιο που με την περιστροφή του κοχλία μετατοπίζεται προς τα κάτω. Πιέζει τα στέμφυλα και το γλεύκος εκρέει από τα πλάγια. Η πίεση που επιτυγχάνεται είναι 4 - 6 kg/cm2. Το κυριότερο μειονέκτημα του μηχανικού πιεστηρίου είναι η βραδύτητα της εργασίας δεδομένου ότι κάθε πίεση διαρκεί περίπου μισή ώρα.

Υδραυλικό Πιεστήριο

Είναι το πιο διαδεδομένο από τα ασυνεχή πιεστήρια βασίζεται στην αρχή του PASCAL, σύμφωνα με την οποία πίεση που ενεργεί σε ένα τμήμα επιφάνειας ενός υγρού μεταβιβάζεται αναλλοίωτη προς όλες της διευθύνσεις και είναι ανάλογη προς την έκταση της πιεζόμενης επιφάνειας.

Στο υδραυλικό πιεστήριο το δοχείο με τα στέμφυλα τοποθετείται πάνω στην πλάκα του μεγάλου εμβόλου, το οποίο ανυψώνεται μέχρι να συνάντηση την ακίνητη πλάκα που βρίσκεται ακριβώς από πάνω. Η πίεση που ασκείται είναι μεγάλη 10 -12 kg/cm2 και έχει σαν αποτέλεσμα να πάρουμε το μεγαλύτερο πόσο γλεύκους.

Μειονεκτήματα του υδραυλικού πιεστήριου είναι η βραδύτητα της όλης εργασίας, ενώ πλεονεκτεί στο ότι παίρνουμε γλεύκος καθαρό και σε καλή απόδοση.

Οριζόντιο Πιεστήριο

Αποτελείται από ένα οριζόντιο κυλινδρικό τύμπανο με ξύλινους πήχεις σε μικρή απόσταση ο ένας με τον άλλο, που συγκρατούνται με μεταλλικά στεφάνια (συνήθως από ανοξείδωτο χάλυβα), που περιστρέφεται περί τον άξονα του.

Στα δυο άκρα του έχει δυο κινητούς δίσκους, που όταν το τύμπανο περιστρέφεται πλησιάζουν και συμπιέζουν τα στέμφυλα που βρίσκονται στο ενδιάμεσο διάστημα, ενώ το γλεύκος εκρέει από τα διάκενα του κυλίνδρου, σε ένα δοχείο που βρίσκεται κάτω από το πιεστήριο.

Μετά το τέλος της συμπίεσης, τα έμβολα επανέρχονται στην αρχική τους θέση και ένα σύνολο από διαφράγματα και αλυσίδες που βρίσκονται ανάμεσα σε δυο πλάκες, εξασφαλίζουν την αποσάθρωση των συμπιεσμένων στέμφυλων που μπορούμε να τα αδειάσουμε ευκολότερα. Το οριζόντιο πιεστήριο έχει το πλεονέκτημα ότι είναι ταχύτερο από τα δυο προηγούμενα ( κάθε συμπίεση διαρκεί 20 λεπτά ). Πιέζει με σχετικά ψηλή πίεση 5 - 8 kg/cm2 και απαιτεί λίγο προσωπικό για το χειρισμό του.

Πνευματικό Πιεστήριο (με αέρα ή με νερό)

Αποτελείται από ένα οριζόντιο κυλινδρικό τύμπανο σαν το προηγούμενο με την διάφορα ότι στο εσωτερικό και καθ' όλο το μήκος του άξονα του έχει ένα σάκο ελαστικό. Αφού γεμίσει το τύμπανο με τα στέμφυλα διαβιβάζουμε αέρα ή νερό στο σάκο που διογκώνεται σιγά - σιγά και πιέζει τα στέμφυλα στα τοιχώματα του κυλίνδρου

Το γλεύκος τρέχει από τα διάκενα του τύμπανου σε δοχείο που βρίσκεται κάτω από αυτό. Μετά το τέλος της πίεσης αδειάζουμε τον ελαστικό σάκο από τον αέρα και περιστρέφουμε το τύμπανο όποτε απομακρύνονται εύκολα. Τα πιεστήρια αυτά επεξεργάζονται από 2 – 70 τόνους σταφυλιών.

Πλεονεκτήματα του πιεστήριου με αέρα είναι ότι ασκείται μικρή πίεση 2 - 4 kg/cm2 αλλά σε μεγάλη επιφάνεια και με ήπιο τρόπο ώστε δεν έχουμε σπάσιμο των βοστρύχων.

Μειονεκτήματα είναι η μικρή απόδοση σε γλεύκος, η μεγάλη διάρκεια της εργασίας η οποία πρέπει να επαναληφθεί πολλές φορές για να πάρουμε το μεγαλύτερο πόσο γλεύκους, η απώλεια σε γλεύκος και το υψηλό κόστος του μηχανήματος.

ΠΙΕΣΤΗΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Αποτελούνται από ένα οριζόντιο διάτρητο τύμπανο που κατά μήκος του άξονα του περιστρέφεται ατέρμων κοχλίας του οποίου το βήμα ελαττώνεται όσο πλησιάζουμε προς την έξοδο.

Τα στέμφυλα εισέρχονται από το ένα άκρο και με την βοήθεια του κοχλία προωθούνται προς την έξοδο που φράζεται από μια θυρίδα με αντίβαρο έτσι ώστε να μπορούμε να ρυθμίζουμε την πίεση των στέμφυλων.

Τα στέμφυλα συμπιέζονται προς την έξοδο του πιεστήριου και όταν η πίεση φτάσει μια ορισμένη τιμή ικανή να υπερνικήσει το βάρος της θυρίδας, η θυρίδα ανοίγει και ένα μέρος από τα στεγνά στέμφυλα εξέρχεται από το πιεστήριο.

Την πίεση ρυθμίζουμε με μετατόπιση του αντίβαρου της θυρίδας. Ειδική διάταξη στο εσωτερικό του τύμπανου εμποδίζει τα στέμφυλα να περιστρέφονται μαζί με τον κοχλία.

Στα συνεχή πιεστήρια έχουν γίνει πολλές βελτιώσεις, όπως αύξηση της διαμέτρου (περισσότερα στέμφυλα), ελάττωση της ταχύτητας περιστροφής 2 - 3 στροφές/λεπτό, σύστημα που ρυθμίζει αυτομάτως την πίεση των στέμφυλων και δημιουργία πολλών εξόδων εκροής του γλεύκους σε τρόπο ώστε να χωρίζεται σε διάφορες ποιότητες, κλπ

Πλεονεκτήματα των συνεχών πιεστήριων είναι η ταχύτητα της εργασίας, η ψηλή απόδοση σε γλεύκος και ο εύκολος χειρισμός.

Μειονεκτήματα των συνεχών πιεστήριων είναι ότι δίνουν γλεύκος κατώτερης ποιότητας από τα ασυνεχή διότι γίνεται μερική πολτοποίηση των στέμφυλων και σπάσιμο των γιγάρτων και βοστρύχων με αποτέλεσμα το γλεύκος να περιέχει περισσότερες πηκτικές, λιπαρές ουσίες και τανίνες, καθώς και χρωστικές.